توسعه رهبری مدیران آموزشی در دنیای ووکا (VUCA)
محورهای موضوعی : روش های نوین آموزش وتوسعه منابع انسانی
لیلا رضایی مقدم
1
(دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد)
محمدرضا آهنچیان
2
(استاد گروه مدیریت آموزشی و توسعه منابع انسانی دانشگاه فردوسی مشهد )
حسین جعفری ثانی
3
(دانشیار گروه مطالعات برنامه درسی و آموزش دانشگاه فردوسی مشهد)
مرتضی کرمی
4
(دانشیار گروه مطالعات برنامه درسی و آموزش دانشگاه فردوسی مشهد)
کلید واژه: مدیریت آموزشی, شایستگی, دانش¬آموختگان, ووکا,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش که با رویکرد کیفی و پدیدارشناسانه انجام شد، شناسایی شایستگی¬های مورد نیاز دانش¬آموختگان ارشد مدیریت آموزشی برای رهبری آموزشی در شرایط ووکا بوده است و در این راستا ضمن توجه به چالش¬های مراکز آموزشی در مدیریت و پاسخ به همه¬گیری¬ بیماری کووید 19 به¬عنوان یک مورد قابل مطالعه در دنیای ووکا (دنیای ناپایدار، نامشخص، پیچیده و مبهم)، با نمونه‌گیری هدفمند و مصاحبه¬های نیمه¬ساختار یافته از تجربه دانش¬آموختگان مدیریت آموزشی در مواجهه با بحران کووید 19؛ انتظارات کارفرمایان آنان؛ دیدگاه اعضای هیأت علمی و سیاست¬گذاران استفاده شد. یافته¬های پژوهش پس از تحلیل داده¬ها با تکنیک مفهوم¬بندی و مقوله بندی، ضمن اشاره به چالش¬های مدیریت آموزش در شرایط ووکا، 25 شایستگی موردنیاز برای مدیران آموزشی را نشان می¬دهد که برخی از این شایستگی¬ها ازجمله خودتنظیمی، خودرهبری، خودکارآمدی، توانایی بهره¬گیری از ظرفیت¬های جامعه، شبکه¬سازی، تطبیق پذیری، جرأت ورزی، تاب آوری، داشتن مهارت در فناوری¬های نوپدید، مدیریت اضطراب و پریشانی و مدیریت آموزش و یادگیری الکترونیکی با فراوانی بسیار کم در اکثر الگو¬های شایستگی مدیران آموزشی مغفول مانده است.
This study, which was conducted by a qualitative and phenomenological method, aims to identify the competencies that MA graduated students of Educational Management need for educational leadership in the VUCA situation. In this regard, the data were collected by targeted sampling and semi-structured interviews with graduates of Educational Management about their experience of facing with COVID-19 crisis, and the expectations of their employers, views of faculty members and policy makers. The data were analyzed with conceptualization and categorization techniques. Highlighting the challenges of education management in the conditions of VUCA, 25 competencies were extracted which are needed for educational managers. These competencies which include self-regulation, self-leadership, self-efficacy, the ability to use the capacities of society, networking, adaptability, daring, resilience, having skills in emerging technologies, anxiety and distress management, and electronic education and learning management are neglected in most of the competency models for educational managers.
1. Hadar L.L, Ergas O, Alpert B, Ariav T. Rethinking teacher education in a VUCA world: student teachers’ social-emotional competencies during the Covid-19 crisis, European Journal of Teacher Education 2020; 43(4).
2. Laukkonen R, Biddel H, Gallagher R. Preparing Humanity for Change and Artificial Intelligence: Learning to Learn as a Safeguard against Volatility, Uncertainty, Complexity, and Ambiguity. 2019. Paris: OECD Publishing.
3. MGIEP. “Rethinking Learning - a Review of Social and Emotional Learning for Educational Systems.” Accessed July 1 2021.
4. Toquero C. M. Challenges and Opportunities for Higher Education amid the COVID-19 Pandemic: The Philippine Context. Pedagogical Research, 2020; 5(4), em0063.
5. Rodrigues M, Franco M, Silva R. COVID-19 and Disruption in Management and Education Academics: Bibliometric Mapping and Analysis. Sustainability, 2020; 12(18)7362.
6. Bywater J, Lewis J. Leadership: What competencies does it take to remain engaged as a leader in a VUCA world? Assessment & Development Matters, 2019; 11(3).
7. Horney N, Pasmore B, O'Shea T. Leadership agility: A business imperative for a VUCA world. People & Strategy, 2010; 33 (4).
8. Lawrence K. Developing Leaders in a VUCA Environment. UNC Kenan-Flagler Business School. 2013
9. Izumi T, Sukhwani V, Surjan A, Shaw R. "Managing and responding to pandemics in higher educational institutions: initial learning from COVID-19", International Journal of Disaster Resilience in the Built Environment,2021; 12(1), 51-66.
10. Sergeeva M, G, Pugachev I, A, Ippolitova N V, Parfenov S. U, Kalinina J. M, Paklina A, V, Sapfirov S. L. Professional competence principle in context of future profession. Espacios, 2018; 39(38), 5.
11. Strielkowski, W.; Wang, J. (2020). An Introduction: COVID-19 Pandemic and Academic Leadership. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 2020; 441, 1–4.
12. Ahanchian M. Introduction to Educational Management. Tehran. Nashre Ney Publication.
13. Deloitte. COVID-19 impact on higher education confronting financial challenges facing colleges and universities. 2020.
14. Hameed, Sh. & Sharma V. A Study on Leadership Competencies of the Generation Z in a VUCA World. International Journal of Advanced Science and Technology, 2020; 29(9), 2379-2393.
15. Johansen, R. (2012) Leaders Make the Future: Ten New Leadership Skills for an Uncertain World. Berrett-Koehler Publishers. 2 Edition.
16. Bennett, N., & Lemine, J. G. What a difference a word makes: Understanding threats to performance in a VUCA world. Business Horizons, 2014; 57 (3), 311-317.
17. Shaffer, S. L., & Zalewski, M. J. Career Advising in a VUCA Environment. The Journal of the National Academic Advising Association, 2011; 31 (1), 13-20.
18. Kinsinger, P., & Walch, K. Living and leading in a VUCA world. 2012, Thunderbird University.
19. Moore, D. L. The Experience of Strategic Thinking in a Volatile, Uncertain, Complex, and Ambiguous (VUCA) Environment. 2014 (Publication No. 3633614) [Doctoral dissertation, The George Washington University]. ProQuest Dissertations & Theses Global.
20. Drucker, P. Managing in the Next Society. 2012, Oxford: Rutledge.
21. Schilling, P., Thill, S., & Brauch, J. A new generation of employees and technology How leadership needs to evolve to handle tomorrow’s challenges. Inside Magazine. 2015; (15), 1-6.
22. Sullivan, J. VUCA: The new normal for talent management and workforce planning. Ere.net.2012.
23. Kail, E. Leading effectively in a VUCA environment: C is for complexity. 2010, HBR Blog Network.
24. Gandhi, L. Human Resource challenges in VUCA and SMAC business environment. Journal of Management; Bhubaneswar 2017; 10(1), 1-5.
25. Schulze, H., & Bals, L. Implementing Sustainable Purchasing and Supply Management (SPSM): A Delphi Study on Competences Needed by Purchasing and Supply Management (PSM) Professionals. Journal of Purchasing and Supply Management, 2020; 26(4), [100625].
26. Spencer, L. and Spencer, S. (1993) Competence at Work: A Model for Superior Performance. Wiley.
27. Delamare Le Deist F. & Winterton J. (2005) What Is Competence? Human Resource Development International, 2005; 8(1), 27-46.
28. Fischer, K.W., Bullock, D. H., Rotenberg, E. J. and Raya, P. The dynamics of competence: how context contributes directly to skill, in: R. H. Wozniak and K. W. Fischer (Eds) Development in Context: Acting and Thinking in Specific Environments, 1993; pp. 93 – 117 (Hillsdale, NJ: Erlbaum).
29. Sandberg, J. Competence – the basis for a smart workforce, in: R. Gerber and C. Lankshear (Eds) Training for a Smart Workforce, 2000; pp. 47 – 72.
30. McClelland, D. Testing for competence rather than for intelligence. American Psychologist, 2014; 1 (20): 321-330.
31. George, B. VUCA 2.0: A Strategy For Steady Leadership In An Unsteady World.2017, Forbes.
32. Joshi, M., Chauhan, A., Kumar, A., & Abidi, S. Leader-Manager vs a Manager-Leader in a VUCA Business World. 2018, ResearchGate.
33. Bawany, S. NextGen Leaders for A VUCA World, 2016.
34. Shliakhovchuk, E. (2021) after cultural literacy: new models of intercultural competency for life and work in a VUCA world, Educational Review, 2021; 73:2, 229-250.
35. Corbin J. & Strauss A. Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory. 2015, Sage Publications, 4 Edition.
36. The Health Canada and Public Health Agency of Canada Research Ethics Board. Science Advice and Decision Making [science-research]. Retrieved June 15, 2021.
37. Research Methodology. Ethical Considerations [research-methodology]. Retrieved June 15, 2021.
38. ENAGO. What are the ethical considerations in research design [academy]. Retrieved June 15, 2021.
39. Rezayat Gh, yaminidozi-sorkhabi M, kiamanesh A, Nava-Ebrahim A. Designing a competency model for presidents of public universities in Iran. Quarterly Journal of Higher Education Association of Iran. 2011; 4(1): 47-84.
40. Farzaneh M, Zeynabadi H, yazdani Z. Investigate the Basic Competencies of Educational Administration Graduates and Assessing its Effectiveness in Tehran Public Universities. Journal of New Approaches in Educational Adminstration. 2018; 9(2): 23-50.
41. Gholipoor R, Seyyedjavadin S, Roozbahan M. Designing the competence model of academic managers based on the document of Islamic University. journal of resource management in the police force. 2018; 6(22): 1-35.
42. Goudarzi M, Soltani I. Designing a model of competency indicators for managers in educational organizations (case study: Payam Noor University). Journal of Sociology of Education. 2018; 7: 109-131.
43. Emami-Meibodi A, Rahimian H, Abbaspoor A, Ghiasi-Nodoshan S. Designing a model of leadership competencies in public universities in Tehran. Human Resource Management Research Quarterly of Imam Hossein University. 2019; 11(2), 137-166.
44. Khanifar H, Ebrahimi S, Seyfi A, Fayyazi M. Designing a competency model for educational managers to be used in the evaluation and development center. Scientific Quarterly Journal of School Management. 2020; 8(2): 118-139.
45. Mohammadi A, Zolfaghari-Zafarani R, Navid-Adham M, Toorani H. Analysing the competency criteria of the staff managers of the education headquarter in the level of leadership and management subsystem: a qualitative study report. Quarterly Journal of Training and Development of Human Resources. 2020; 7(24): 25-50.
46. Malekinejad P, Ziaeean M, Ziaeean M. Designing a new framework for the competence model of higher education managers with the integrated approach of ISM and SEM. Journal of Quality & Standard Management. 2020; 10(1):101-129.
47. Astereki S, Mehrdad H, Ghobadiyan M. Components and Characteristics of the Professional Competency Model among Educational Administrators. Propósitos y Representaciones. 2021; 9(SPE2), e1088.
48. Azorín C. (2020), "Beyond COVID-19 supernova. Is another education coming? Journal of Professional Capital and Community. 2020; 5(3): 381-390.
49. Chawla S, Lenka U. Leadership in VUCA Environment, Flexible Strategies in VUCA Markets. 2018; pp 213–224.
50. Ghaderi A, Mahram B, Saeedi-Rezvani M, Noghani-dokhtbahmani M, Karami M. Analyzing Curriculum Theories Based on Miller's Taxonomy to Identify an Appropriate Theoretical Framework for Designing Crisis-based Curricula. Journal of Theory and Practice in Curriculum. 2019; 7(13): 261-298.
فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی سال دهم، شماره 37، تابستان 1402، 142- 110 | Quarterly Journal of Training and Development of Human Resources Vol.10, No 37, 110-142
|
توسعه رهبری مدیران آموزشی در دنیای ووکا (VUCA)
لیلا رضایی مقدم1
محمدرضا آهنچیان2
حسین جعفری ثانی3
مرتضی کرمی4
(تاریخ دریافت: 12/9/1401؛ تاریخ پذیرش: 28/2/1402)
چکیده
هدف این پژوهش که با رویکرد کیفی و پدیدارشناسانه انجام شد، شناسایی شایستگیهای مورد نیاز دانشآموختگان ارشد مدیریت آموزشی برای رهبری آموزشی در شرایط ووکا بوده است و در این راستا ضمن توجه به چالشهای مراکز آموزشی در مدیریت و پاسخ به همهگیری بیماری کووید 19 بهعنوان یک مورد قابل مطالعه در دنیای ووکا (دنیای ناپایدار، نامشخص، پیچیده و مبهم)، با نمونه‌گیری هدفمند و مصاحبههای نیمهساختار یافته از تجربه دانشآموختگان مدیریت آموزشی در مواجهه با بحران کووید 19؛ انتظارات کارفرمایان آنان؛ دیدگاه اعضای هیأت علمی و سیاستگذاران استفاده شد. یافتههای پژوهش پس از تحلیل دادهها با تکنیک مفهومبندی و مقوله بندی، ضمن اشاره به چالشهای مدیریت آموزش در شرایط ووکا، 25 شایستگی موردنیاز برای مدیران آموزشی را نشان میدهد که برخی از این شایستگیها ازجمله خودتنظیمی، خودرهبری، خودکارآمدی، توانایی بهرهگیری از ظرفیتهای جامعه، شبکهسازی، تطبیق پذیری، جرأت ورزی، تاب آوری، داشتن مهارت در فناوریهای نوپدید، مدیریت اضطراب و پریشانی و مدیریت آموزش و یادگیری الکترونیکی با فراوانی بسیار کم در اکثر الگوهای شایستگی مدیران آموزشی مغفول مانده است.
کلیدواژه‌ها: مدیریت آموزشی، شایستگی، دانشآموختگان، ووکا
مقدمه
خطمشیهای ارایه شده توسط سازمانیهای جهانی مانند یونسکو و سازمان همکاری و توسعۀ اقتصادی5 بر ضرورت آمادهسازی دانشجویان برای زندگی و کار در دنیای VUCA6 (ناپایدار، نامشخص، پیچیده و مبهم)، تأکید کردهاند. زندگی در چنین جهانی مستلزم دارا بودن شایستگیهای اجتماعی- عاطفی خاص است (1). بخش قابل‌توجهی از گفتمان مربوط به انواع شایستگیهای لازم برای زندگی در جهانی با مشخصات متفاوت، با مفاهیم تابآوری و شایستگیهای اجتماعی- عاطفی مرتبط است که بخشی از گفتمان یادگیری اجتماعی- احساسی که به عنوانی گفتمانی رو به رشد هم در تحقیقات آموزشی و هم در اسناد و خطمشیهای جهانی مورد توجه قرار گرفته است. مدلهای شایستگیهای اجتماعی- عاطفی در توسعه منابع انسانی بر خودآگاهی، خودتنظیمی، آگاهی اجتماعی، مهارت‌های ارتباطی، همدلی و تصمیمگیری مسؤولانه تأکید دارند و آنها را شایستگیهای مهمی در نظر میگیرند که برای رضایت منابع انسانی درگیر در سازمانهای آموزشی و همچنین بهبود توانایی آنان در مقابله با شرایط پیچیده ضروری است، توصیف میکنند (2) و (3).
با ظهور و گسترش سریع ویروس کووید 19 در آغاز سال 2020 و همهگیری آن، دانشگاهها و مراکز آموزشی مانند سایر بخشهای جامعه با چالشهای جدی روبهرو شدند و این اتفاق با برهمخوردن نظم جهانی، موجب تغییرات اساسی در برنامههای آموزشی جهان و ایران شد. به‌زعم هادر و همکاران (2020)، شیوع کووید 19 بهعنوان یک مورد ووکا محسوب میشود که این فرصت را به وجود آورده است تا برنامههای درسی آمادهسازی دانشجو- معلمان در زمینه شایستگیهای اجتماعی – عاطفی برای مقابله با آسیبهای شرایط ایجاد شده مورد بازاندیشی قرار بگیرد. براساس نتایج پژوهش، استادان بهعنوان الگوی دانشجویان در زمینه شایستگیهای اجتماعی - عاطفی از آمادگی کافی برخوردار نبوده‌اند و این زنگ خطری برای جهتگیری اجتماعی- عاطفی در برنامه درسی توسعه و آموزش استادان است. توکوئرو7 (2020) بر این باور است که این همهگیری جهانی، فرصتهایی را به وجود آورده تا مراکز آموزشی بتوانند شیوههای آموزشی خود را ارتقا دهند و در این راستا توجه آنها به فناوریهای نوپدید متمرکز شده است (4). نهادهای آموزشی باید از فرصتی که در این بحران ایجاد شده است استفاده کنند تا خود را بیشتر دیجیتالی کرده و اعضای هیأت علمی خود را در نظام‌های آموزشی آنلاین در زمینه نحوه برقراری ارتباط، تعامل، مشارکت دانشجویان در کلاسها آموزش دهند، اعضای هیأت علمی نیز باید در نحوه آموزش محتوای خود تجدیدنظر کنند (5)، چرا که رهبران نه تنها باید در سطح فردی با محیط ووکا کنار بیایند، بلکه باید بتوانند یک مجموعه یا سازمان آموزشی را در این شرایط راهنمایی و هدایت کنند (6).
چالشهایی که مراکز آموزشی در مدیریت و پاسخ به همهگیری بیماری داشتند، این پیام روشن را برای عصر پساکرونا به همراه داشت که مهارت‌ها و توانایی‌هایی که رهبران زمانی برای کمک به رشد سازمان‌هایشان نیاز داشتند، دیگر کافی نیستند (7)، درواقع کسب شایستگیهای دیروز هنوز هم لازم است، اما دیگر برای