ارزشیابی اثربخشی برنامه درسی مدیریت اجرایی نفت در شرکت ملی نفت ایران: یک ارزشیابی ترکیبی
محورهای موضوعی :کلید واژه: برنامه درسی اثربخشی ارزشیابی MBAدوره مدل کرک پاتریک,
چکیده مقاله :
این پژوهش به ارزشیابی اثربخشی برنامهدرسی مدیریت اجرایی نفت در شرکت ملی نفت ایران با استفاده از الگوی مدل چهار سطحی کرک پاتریک به شیوه ترکیبی همزمان، پرداخته است. جامعه پژوهش، کلیه افراد شرکت‌کننده در کلاس‌های آموزشی دوره مذکور (30 نفر) می‌باشد. جهت گردآوری اطلاعات در بخش کمی (سطوح 1 تا 3) از فرم سنجش رضایت، مقیاس خود‌ارزیابی و مقیاس اندازهگیری رفتار و در بخش کیفی از مصاحبه نیمه‌ساختار‌یافته استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، در بخش کمی، نرخ اثربخشی دوره در هر سه سطح محاسبه شد، علاوه بر این از نرخ خالص تغییر برای سطح دوم و ضریب همبستگی برای محاسبه زنجیره تأثیر بین سطوح استفاده شد. همچنین در بخش کیفی از شیوه تحلیل مضمون برای تحلیل داده‌ها و ممیزی همگنان برای اعتباربخشی نتایج استفاده شد. در سطح اول (واكنش)، اثربخشي دوره پايين‌تر از حد مطلوب بوده، در سطح دوم (یادگیری)، اثربخشي دوره کمی بالاتر از حد مطلوب و اثربخشی دوره در سطح رفتار، پايين‌تر از حد مطلوب به دست آمد. در سطح دوم، نرخ خالص تغییر نشان داد که میزان تغییرات یادگیری حاصل از شرکت در دوره، بسیار پایین‌تر از حد پیش‌بینی شده بوده است. زنجیره تأثیر بین سطوح واکنش و یادگیری از حیث آماری معنادار بوده، اما ضریب همبستگی پایین به دست آمده نشان می‌دهد که رضایت افراد از دوره تأثیر چندانی بر بهبود یادگیری آن‌ها در سطح 2 نداشته است. زنجیره تأثیر بین سطوح یادگیری و رفتار نیز از حیث آماری معنادار نبوده و ضریب همبستگی پایین به دست آمده نشان می‌دهد که یادگیری افراد از دوره تأثیری بر بهبود رفتار شغلی آن‌ها در سطح 3 نداشته است. زنجیره تأثیر بین سطوح واکنش و رفتار از حیث آماری معنادار نبود و ضریب همبستگی پایین به دست آمده نشان داد که واکنش افراد از دوره تأثیری بر بهبود رفتار شغلی آن‌ها در سطح 3 نداشته است. با توجه به این نتایج می‌توان گفت دوره آموزشی مدیریت اجرایی نفت در بعد انتقال مفاهیم اثربخش‌تر بوده است و هر چه وارد ابعاد عملیاتی می‌شویم، از اثربخشی دوره‌ها کاسته می‌شود
This research aims to evaluate the effectiveness of MBA programs that were held in National Iranian Oil Company from 1392 to 1393. In order to achieve the aim, first three levels of the Kirk Patrick’s Model (Reaction, Learning, and Behavior) have been selected as the evaluation basis of this study. The mixed method approach with triangulation research design has been used; this design consisted of two simultaneous processes, described here as collecting qualitative and quantitative data at the same time by use of different research tools. Research Participants were 30 high-ranked managers of NIOC who attended in oil mini MBA Programs. Research data gathered by different tools: quantitative data was derived from three questionnaires of Attitude Scale, Learning Self-evaluation, and Behavior Rating Scale; qualitative data was gained through a protocol which designed for doing semi-structured interviews. The collected data have been analyzed through quantitative/qualitative methods: Quantitative data has been examined by Effectiveness Rate and Pearson’s Correlation Coefficient; and qualitative information has been explored and interpreted through the procedure of Thematic Analysis. It is worth noting that the results validation has been done by Peer Review Audit (member checking). The overall findings show that the MBA programs of NIOC were not been effective and successful: effectiveness rate of level 1 (Reaction) is below desired point; for level 2 (Learning) it is a little above the desired point; and in level 3 (Behavior), like level 2, is below desired point. We definitely conclude that the MBA programs have not been successfully adapted to company context and needs, so not been accepted among top-level managers for whom the courses been developed. Therefore, transformation of learning (level 2) to behavior (level 3) was not occurred. It is also true that the participants’ dissatisfaction (level 1) with curricular aspects of programs led to insignificant learning.